අනං මනං! #/+?.<>

අපේ කුණු...



හැමදාම නැතත් ගොඩක් දවස් වලට අපේ ගෙදර ලංකාවේ කෑම මොනවා හෝ හදනවා. සමහර අය හිතන විදිහටනම් මේක පසුගාමී වැඩක්. ලංකාවේ ඇතැම් අය හිතන්නේ එහෙම වුනත්, පරිප්පුයි බතුයි වගේ පසුගාමී කෑම වේලක් හදල දුන්නහම ගොඩක් සුද්දෝ වුනත් බොහොම ආසාවෙනුයි කන්නේ.

ලංකාවේ කෑම හදන්න පොල් නැතුවම බෑනේ. අපි සාමාන්‍යයෙන් මිල දී ගන්නේ පොල් කිරි ටින්. මැල්ලුම් සම්බෝල වගේ වගේ දේවල් හදන්න ගාපු පොල් පැකට් මිල දී ගන්නවා. බොහෝ විට මේවා එන්නේ තායිලන්තය වියට්නාමය වගේ රටවල් වලින්.

මේක අවුරුද්දකට දෙකකට කලින් සිදු වුනු සිද්ධියක්. ශ්‍රී ලාංකික සම්භවයක් තිබෙන මිතුරියක් අපේ ගෙදර ඇවිත්. ඈ පැමිණ සිටින නිසා අපේ ගෘහමූලිකාව බතක් එළවළුවක් හදන්න පටන් අරන්. පොල් කිරි ටින් එකක් කඩා හට්ටියට දැම්මට පස්සේ ඈ හිස් ටින් එක සෝදනවා.

"ඇයි අනේ ඔයා ඔය ටින් එක හෝදන්නේ. මොකක් හරි වැඩකට ගන්නද?"

අපේ නිවසට පැමිණි අමුත්තිය අහනවා.

මේ ප්‍රශ්නය මීටත් වසර කිහිපයකට කලින් වෙනත් නිවසකදී අපිත් අහපු ප්‍රශ්නයක්. ඒ අපේ මස්සිනාගේ නිවසේදී. ඔහු ඇමරිකාවේ ජීවත් වන්නේ අප මෙහි එන්න අවුරුදු ගණනකට පෙර සිටයි. සාමාන්‍යයෙන් ලංකාවේ කෑම හදන්නේ නැති වුනත් එදා අප එහි ගිය නිසා ඔවුන් ලංකාවේ කෑම හදන්න පටන් ගත්තා. හිස් පොල් කිරි ටින් එක හෝදන්නේ ඇයි කියන ප්‍රශ්නය අපට මතු වුනේ ඒ වෙලාවෙදියි.

එදා ඔහු හිස් පොල් කිරි ටින් එක හේදුවේත්, දැන් අපි ඔහුව අනුගමනය කරමින් ඒ දෙයම කරන්නේත් ටින් එකෙන් විශේෂ වැඩක් ගන්න නෙමෙයි. එය කුණු බක්කියට දමන්නයි. ටින් වැනි ලෝහ වර්ග දමන ප්‍රතිචක්‍රීකරනය සඳහා යන කුණු බක්කියට ආහාර කොටස් එක්ක හිස් ටින් එක දමන එක සුදුසු නැති නිසයි අප ඒ වැඩේ කරන්නේ.

මස්සිනා හිස් ටින් එකක් හෝදනවා දැකපු දවස් වල අපේ ගෙදර කුණු බක්කි කිහිපයක් තිබුණේ නැහැ. හැම කුණක්ම දාන්න තිබුණේ එකම එක කුණු බක්කියක් පමණයි. ඒ නිසා, ඒ දවස් වල අප ඒ දෙයම කරන එකේ තේරුමක් තිබුණේ නැහැ. නමුත්, පසුව අපිත් වෙන වෙනම කුණු බක්කි කිහිපයක් ඇණවුම් කළා.

දැන් අපේ ගෙදර "සාමාන්‍ය" කලවම් කුණු දමන බක්කිය පිරෙන්නේම නැති තරම්. ගෙදර එකතු වන කුණු වලින් විශාල ප්‍රමාණයක් කාඩ්බෝඩ් හෝ කඩදාසි, ටින් වැනි ලෝහ, වීදුරු බෝතල්, ප්ලාස්ටික් යන කැටගරි හතරෙන් එකකට වැටෙන ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ හැකි කුණු. බක්කියේ ඉඩ මදි වෙන්නේ මේ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ අපද්‍රව්‍ය දමන්නයි. මුලින් වුනේ එහි අනිත් පැත්තයි. ආහාර අපද්‍රව්‍ය කොම්පෝස්ට් කරන්න පටන් ගත්තට පස්සේ කලවම් කුණු බක්කියට කලින් වැටුණු කුණුත් නැතුව ගිහින්.

සමහර අය හිතා ඉන්නවා වගේ කුණු කියන්නේ සම්පතක් නෙමෙයි. කුණු කුණුම තමයි. උඩින් ලියපු දේවල් ඇතුළු බොහෝ දේ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ හැකි වුවත් අනුන්ගේ කුණු එකතු කරගෙන ගිහින් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කර විකිණීමෙන් ලාබයක් ලැබිය හැකියි කියා මා හිතන්නේ නැහැ. ඒ නිසා කුණු ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීමේ වියදමෙන් කොටසක් තමන්ගේ කුණු බැහැර කරන්න අවශ්‍ය කුණු වල අයිතිකාරයින්ටත් ගෙවන්නම වෙනවා.

අපේ ගෙදර එකතු වන කුණු වෙනුවෙන් අප ගෙවිය යුතු මිල තීරණය වෙන්නේ අප විසින් තෝරා ගන්නා කුණු බක්කි ගණන හා ඒවායේ ප්‍රමාණය මතයි. කුණු ඔක්කොම එකම බක්කියකට දමනවානම් ගෙවන්න වෙන්නේ අඩු මිලක්. විවිධ වර්ග වල කුණු වෙනුවෙන් බක්කි කිහිපයක් නඩත්තු කරන්න වැඩි මිලක් ගෙවන්න වෙනවා. නමුත්, අප වගේම තවත් බොහෝ දෙනෙක් කැමැත්තෙන්ම ඒ මිල ගෙවනවා. ඒ නිසා, අපේ කුණු වලින් විශාල ප්‍රමාණයක් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය වෙනවා. සෞඛ්‍යාරක්ෂිත ලෙස වළලා දමනු ලැබෙන්නේ මෙසේ ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ නොහැකි ඉතුරු කුණු ප්‍රමාණය පමණයි.

මුල් කාලයේ අප මෙසේ කුණු බක්කි කිහිපයක් නඩත්තු කළේ නැහැ. එයට එක් හේතුවක් වුනේ ඒ දවස් වල අපේ ආදායම් මට්ටම අනුව කුණු වෙනුවෙන් ලොකු මිලක් ගෙවන්න පුළුවන් කමක් නොතිබීමයි. මිනිස්සුන්ගේ ආදායම් ඉහළ ගොස් මූලික අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීම අභියෝගයක් නොවන තැනට ආවහම අනෙක් මිනිස්සු ගැනත්, පරිසරය ගැනත් හිතන්න පුළුවන්කමක් ලැබෙනවා. පණ ගැට ගහ ගැනීම අභියෝගයක් වී තිබියදී ඔය වගේ දේවල් ගැන හිතන්න අමාරුයි.

කුණු බැහැර කිරීමේ මිල ගෙවිය යුත්තේ කුණු නිපදවන අයයි. එය වෙනත් අයෙකු මත පටවා ඇඟ බේරා ගැනීම සාධාරණ දෙයක් නෙමෙයි. තමන්ගේ කුණු බැහැර කිරීමේ මිල ස්වකැමැත්තෙන් තමන් විසින්ම ගෙවන තැන දක්වා සමාජයක් එක වර පරිණත වෙන්නේ නැහැ. මුදලින් ගෙවන මිල වගේම උඩින්ම ලියූ පරිදි හිස් පොල් කිරි ටින් එක හෝදන්න යොදවන ශ්‍රමයත් මේ මිලේ කොටසක්. අප මෙය අපේ මස්සිනාගෙන් ඉගෙන ගත්තාක් මෙන් ඔහු තවත් කාගෙන් හෝ ඉගෙන ගන්න ඇති.

ලංකාවේ කුණු ප්‍රශ්නය කාලයක් තිස්සෙම තිබෙන එකක්. මේ ප්‍රශ්නය රට නාගරීකරණය වීමත් එක්ක ක්‍රමයෙන් ඇති වූ ප්‍රශ්නයක්. අනුන්ගේ වත්තකට හෝ පාරට කුණු දමන තැනක ඉඳලා කුණු වර්ග කර බැහැර කරන හා එහි මිල ගෙවන තැන දක්වා එකවර වෙනස් වෙන්න බැහැ.

දෙවසරකට පෙර සිංහල අවුරුදු සමය ගෙවුනේ විශාල ඛේදවාචකයක් එක්කයි. කුණු කන්දකට යට වී මිනිස්සුන්ට මිය යන්න සිදුවුණු එකම රට ලංකාව නොවුනත් එවැනි දෙයක් වුනු එකෙන් ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනයේදී කොහේ හෝ විශාල වැරැද්දක් සිදුව තිබෙන බව පැහැදිලිව පෙනෙනවා.

කොළඹ කුණු කියන්නේ ලංකාවේ කාලයක් තිස්සේ පැවතුණු විශාල ප්‍රශ්නයක්. මේ කුණු කලවම් කුණු. ඇමරිකාවේදී හෝ වෙනත් ඕනෑම දියුණු රටකදී වුවත් මෙවැනි කලවම් කුණු සනීපාරක්ෂිතව වළලා දමනු හැර වෙන කළ හැකි දෙයක් නැහැ. ඇමරිකාවේ තරම් හිස් බිම් නැති ලංකාව වගේ රටක කුණු ප්‍රශ්නය ගොඩක්ම සංකීර්ණයි.

මීතොටමුල්ල ඛේදවාචකය සිදු වූ දවස් වල බොහෝ දෙනෙක් ඒ ගැන කතා කළා. නමුත්, ලංකාවේ සාමාන්‍ය ක්‍රමය සිද්ධියක් සිදු වී කලක් යද්දී එය කාටත් අමතක වී යාමයි. කුණු ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කොහොම වෙතත් කුණු ප්‍රශ්නය ඇතුළු ලංකාවේ සමාජයීය ප්‍රශ්න ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන එකනම් බොහොම සාමාන්‍ය දෙයක්.

මේ චක්‍රය බිඳ දමමින් කුණු වගේම කුණු ප්‍රශ්නයත් සනීපාරක්ෂිතව වළලා දමන්න උත්සාහයක් ගැනෙමින් තිබීම සතුටට කරුණක්. කවුරු කළත් හොඳ දේ අගය කළ යුතුයි.

http://economatta.blogspot.com/

දිනපතා නොදන්වා විදුලිය කපන බව ලංවිම කියයි



විදුලිබලාගාර ආශ්‍රිත ජලාශවල ජල මට්ටම පහත වැටී ඇති හෙයින් දිනපතා නොදන්වා විදුලිය කප්පාදු කිරීමට සිදුව ඇතැයි ලංකා විදුලිබල මණ්ඩල ආරංචි මාර්ග සඳහන් කරයි.

විදුලිබල ජනනය සීමාවී තිබීම හේතුවෙන් විදුලි පද්ධතිය නිසිපරිදි පවත්වා ගෙනයාමට අවශ්‍ය හෙයින් මෙලෙස විදුලිය කප්පාදු කරන බවද පැවසේ.

විටින්විට විදුලි බිඳවැටීම් සිදුවන අතර එවැනි අවස්ථාවක හිතාමතාම පැය කිහිපයක් ඒවා යථා තත්ත්වයට පත්කිරීමෙන් වැළකී සිටින බවද එසේ නොකළහොත් පද්ධතිය පවත්වාගෙන යා නොහැකි බවද ලංකා විදුලිබල මණ්ඩල ආරංචි මාර්ග සඳහන් කරයි.

මේ අතර අද(22) පස්වරුව වනවිට ජල විදුලි බලාගාර ආශ්‍රිත ප්‍රධාන බලාගාර හයේම ජලමට්ටම 34.3% පමණ දක්වා පහත වැටී තිබිණි.

කාසල්රී 9% ක්, මාවුස්සා කැලේ 26.5% ක්, කොත්මලේ 34.2% ක්, වික්ටෝරියා 36.9% ක්, රන්දෙණිගල 88% ක් සහ සමනලවැව 18%ක් ආදී වශයෙන් ජල මට්ටම පහත ගොස් තිබිණි.

http://www.lankadeepa.lk/latest_news/%E0%B6%AF%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B6%B4%E0%B6%AD%E0%B7%8F-%E0%B6%B1%E0%B7%9C%E0%B6%AF%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%8F-%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%94%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%BA-%E0%B6%9A%E0%B6%B4%E0%B6%B1-%E0%B6%B6%E0%B7%80-%E0%B6%BD%E0%B6%82%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%B8-%E0%B6%9A%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B6%BA%E0%B7%92/1-547691?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook&fbclid=IwAR10GLCdbQihDMuaI-PNzRvCKcREWM0hXH6qJvYB6TO_TgtQ_Htr9TxV4Ww

Solar under shade

22 March 2019


Solar power projects that could have added 1480MW delayed for years says industry group
About 590 applications and tenders for 225MW of solar scuppered
Industry says timely implementation would have reduced current power woes
Believes solar power would have been cheaper than current thermal power or proposed emergency power
Calls for Govt. support, says still have ability to add 500MW in six months if approvals given


Years of Government delays in implementing solar power projects has increased the danger of power supply shortages, the Solar Industries Association (SIA) said yesterday, calling for approvals for nearly 600 applications and Government-planned renewable projects to be fast-tracked to increase generation.

The SIA said that over the last four years, about 590 applications for solar power plants, which would have added an estimated 1480 MW to the national grid, had been delayed by the Government. They also pointed out that plans to generate 225 MW of solar energy from five projects, which were included in the Long Term Generation Expansion Plan released by the Public Utilities Commission of Sri Lanka (PUCSL) in 2015, were never tendered and this inaction had worsened power shortages.

“It is clear, given the weather issues we are facing now, that the Ceylon Electricity Board (CEB) is struggling to provide uninterrupted power. There are already sporadic power cuts in several areas around the country, even though there has been no official announcement. The seriousness of this situation could have been reduced if the Government had rolled out the promised solar power plants, and given approvals for applications that have been pending for about four years,” SIA Secretary Lakmal Fernando told reporters.

Fernando insisted that if approvals are given, the industry has the capacity to add 500MW-600MW of power to the national grid in six months, with smaller plants able to come online even faster.

He pointed out that since solar is an infinite resource, the generation would be uninterrupted for 20-25 years, unlike the LNG plants proposed by the Government, which could see costs escalating. Solar, being a clean source of energy, would also not produce any toxic by-products, which is seen in other generation types such as coal.

The SIA referred to a letter that was issued by Power Ministry Secretary Dr. D.M.S. Batagoda in 2017, calling for the Ministry and CEB officials to work together to implement power projects listed under the generation plan approved by PUCSL. The generation plan included solar power projects in Valachchenai (10MW), Welikanda in Polonnaruwa (10MW), Siyambalanduwa (100MW), Poonerin (100 MW), and a 5MW plant with storage capacity in an unspecified location. The tenders for all these projects were to be called in June and August of 2017, but not one was released, the SIA said. All the projects were earmarked for independent power producers, and would have required minimal investment from the Government.

“In addition to these projects, there are 590 applications that have been pending for approvals for years, but none of these have received any attention from authorities. We recently had two rounds of talks with Power and Energy Minister Ravi Karunanayake, but with little success. Solar power can generate a unit of electricity for about Rs. 22 for the first seven years, but after that the cost drops gradually to about Rs. 15 per unit in the next 13 to 20 years. However, the CEB has consistently rejected purchasing solar power from independent producers, saying the cost is too high, but thermal power generation, which we are depending on now, costs about Rs. 32 per unit. This high cost has to be borne by the public,” Fernando added.

The CEB has been adamant that they cannot purchase power for more than Rs. 16 per unit, SIA officials said, pointing out both emergency power and purchasing electricity from independent power producers would cost the Government more.

“Every country has to pick the mix of power generation that suits it, and we are not against the Government moving ahead with other generation options such as LNG. But increasing solar is ideal for Sri Lanka, as it can be scaled up rapidly, is reliable and has a long lifecycle. The Government has announced plans to increase solar power to 20% by 2030, but right now solar makes up less than 1% of generation. Increasing approvals would also be a boost for companies engaged in the solar industry, which are mostly small and medium players.”

http://www.ft.lk/top-story/Solar-under-shade/26-675129

Solar power for every house..........

විගනකාධිපතිගේ වාර්තා අනුව රජය දිනකට රැස් කරන රාජ්*ය ආදායම වූ බිලියන (මිලියන 1000 X 4) හතරෙන් එකක් රට පාලනය කරන වුන් කොල්ලකති. එසේ මංකොල්ලකන රාජ්*ය ආදායම ආයෝජනය කර සෑම ගෘහයක්ම Solar power නිෂ්පාදනය කිරීමේ ක්*රමවේදයක් හඳුන්වාදීමට කිසිවකු නැත. අනිවාර්යයෙන්ම ඒ සඳහා රජය සියලු පුරවැසියන් උනන්දු කල යුතුයි. ඒ සඳහා ආධාර අනුබල ලබාදීම රජයේ යුතුකමයි.

නාගානන්දගේ(https://www.facebook.com/nagananda.k...epa=SEARCH_BOX) නිවසේ සවිකර ඇති Sola power system එකෙන් මසකට විදුලි යුනිට් 400 කට වඩා නිෂ්පාදනය කරන අතර ඔහු විදුලිය සඳහා සත පහකවත් වැය නොකරයි. වැඩිපුර නිෂ්පාදනය කරන විදුලි units 5000 කට වඩා දැනටමත් national grid එකට සපයා ඇත.

මව්බිම මංකොල්ලකෑම පසෙකලා මෙම පහසුකම සෑම නිවසකටම ලබාදීම දැක්මක් ඇති රජයක වගකීමයි. එවැනි දැක්මක් ඇති එකෙක්වත් මංකොල්ලකරුවන් අතරේ කොහෙත්ම නැත. ජාතියේ අවාසනාව එයයි.

Why do they pay less when buying from individuals whereas paying higher for those who create power industrial scale?

Demand to go up 40% in five years : Experts warn of serious water issue in Colombo
24 March, 2019

The current requirement of fresh water in Colombo will increase by around 40-50 percent in the next five years due to the rising number of hotels, home stays and apartments in the city, warned engineers and experts in water management at a water forum organised by the Institute of Engineers of Sri Lanka (IESL) in Colombo last week.

According to water management experts, Colombo needs around 300,000 cubic metres of water per day, which experts predict will increase to around 330,000 cubic metres in 2020 and 360,000 cubic metres by 2040.

“There is a steady growth in the demand for water in the country due to the rise in population and industrial needs which requires efficient management of water resources through policy measures to overcome a major crisis in the near future,” engineers said.

National Water Supply and Drainage Board Deputy General Manager / Project Director (NRW) Greater Colombo Water and Waste Water Management, Eng. S. Abdul Rasheed said the current water distribution system in Colombo city which is over 100 years old needs to be replaced urgently to minimise waste and improve efficiency in water distribution.

“Currently there are two ongoing projects to replace pipelines in the city funded by the Asian Development Bank and implemented by the National Water Supply and Drainage Board. Pipelines with a diameter of 1,200mm will be laid from Ambatale to Elie House and from Gothotuwa to Colombo East, under the projects,” Rasheed said adding that pipelines of 1,000mm will be laid from Kotte to Wellawatte under another project to replace the old water lines.

Experts said the replacement of pipelines has to be done urgently as the current capacity of water supply to the city is not sufficient due to the diameter of the pipelines.

More..... http://sundayobserver.lk/2019/03/24/business/demand-go-40-five-years-experts-warn-serious-water-issue-colombo

Galle Face luxury flats Rs 17.8b money-spinner for Shangri-La

Luxury hotels owner and operator Shangri-La Asia has generated mega bucks from the 372 prime Colombo ocean-front luxury flats it has sold.

The Hong Kong-listed hotel and real estate company predicts US$100 million (Rs 17.80 billion) operating profit from sale of residences in One Galle Face development in Colombo this year. About 76% of the flats have been pre-sold by the end of December 2018, the company has announced.

In 2018, Shangri-La Asia had booked US$ 61.8 million profit from the flats.

The company invested US$ 233 million in the luxury flats.

In November and December last year, it handed over 111 flats, and the remaining 171 units, which have been sold, will be handed over this year.

The Colombo sea-front office and shopping mall is expected to be completed this year.

The group’s revenue of US$ 2.51 billion for 2018 includes US$ 120.8 million from sales of the Colombo apartments. Operating profit for the year ended December 31, 2018, includes US$ 61.8 million from Colombo residential sales.

Operating profit is arrived at after all operating expenses such as sales, marketing, advertising, salaries, depreciation, and rent are deducted from revenue.

Source : SundayTimes

නාගානන්දලා ගොඩක් නැත හිටියේ එකෙකි ...............

Thanks.

People who knew NK, when he was a just a customs officer at BIA know who real NK is.
Do not trust this guy and he is just another puppet of Mr 10% only.  

ruwan326 wrote:නාගානන්දලා ගොඩක් නැත හිටියේ එකෙකි ...............

සත්‍යවාදී මිනිස්සුන්ට සැනසෙන්නට ඇති එකම බලා බලාපොරොත්තුව... නාගානන්ද

කිත්සිරි ද සිල්වා wrote:People who knew NK, when he was a just a customs officer at BIA know who real NK is.
Do not trust this guy and he is just another puppet of Mr 10% only.  

ruwan326 wrote:නාගානන්දලා ගොඩක් නැත හිටියේ එකෙකි ...............

කිත්සිරි ද සිල්වා, do you know NK personally ???????

All the parties fooled us for last 71 years , anybody you recommended for next presidency out of current 226 jokers???????

ඇමරිකන් කුණු හා චීන කුණු



නාගරික ඝන අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීමේ ප්‍රශ්නය ආර්ථික සංවර්ධනයේ එක්තරා අදියරකදී රටකට මුහුණ දෙන්න සිදුවන ප්‍රශ්නයක්. ලෝකයේ ලොකුම ආර්ථිකය වූ ඇමරිකාව සෑහෙන කලක් තිස්සේ ලෝකයේ ලොකුම කුණු නිෂ්පාදකයාද වුනා. දැන් ඒ තැනට පත්ව ඉන්නේ අසල්වැසි ඉන්දියාවයි. ඇමරිකාව හා ඉන්දියාව වගේම චීනයත් ලෝකයේ විශාලතම කුණු නිෂ්පාදකයෙක්.

ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වීමට සාපේක්ෂව රටක නාගරික ඝන අපද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදන පරිමාවත් ඉහළ යනවා. නමුත්, ඇමරිකාව දැන් ඉන්නේ ආර්ථික සංවර්ධනය වෙනුවෙන් තවත් වැඩි වැඩියෙන් කුණු නිෂ්පාදනය කළ යුතු අදියර පහු කරලා. පසුගිය වසර ගණනාව මුළුල්ලේම ඇමරිකාවේ ඒක පුද්ගල කුණු නිෂ්පාදනය පහත ගොස් තිබෙනවා. නමුත්, චීනය, ඉන්දියාව වගේ රටවල සිදු වෙන්නේ එහි අනිත් පැත්තයි.

ඇමරිකාවේ පරිසර සංරක්ෂණ නියෝජිතායතනයේ දත්ත අනුව 2015 වසරේදී ඇමරිකාවේ නාගරික ඝන අපද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය ටොන් මිලියන 262.4ක්. මේ කුණු වලින් ටොන් මිලියන 68ක් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කර තිබෙන අතර තවත් ටොන් මිලියන 23කින් කොම්පෝස්ට් පොහොර හදා තිබෙනවා. මේ අනුව, ඇමරිකාවේ කුණු වලින් ටොන් මිලියන 93ක් එනම් 34.7%ක් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කෙරී හෝ කොම්පෝස්ට් බවට පත් වී තිබෙනවා. ඉතිරි ප්‍රමාණයෙන් ටොන් මිලියන 33ක් (12.8%ක්) බලශක්තිය ජනනය කරමින් දහනය කර තිබෙන අතර ටොන් මිලියන 137ක් (52.5%ක්) සනීපාරක්ෂිත ලෙස වළලා දමා තිබෙනවා.

මෑතකාලීන ලෝක බැංකු වාර්තාවකට අනුව, ඇමරිකාව, ඉන්දියාව, චීනය හා ලංකාව යන රටවල 2016, 2030 හා 2050 වසර වලදී නිෂ්පාදනය කෙරෙනු ඇතැයි සැලකෙන නාගරික ඝන අපද්‍රව්‍ය ටොන් ගණන මෙහෙමයි.

ඇමරිකාව
2016: 263,726,732
2030: 311,039,297
2050: 359,887,136

චීනය
2016: 220,402,706
2030: 295,035,224
2050: 335,791,732

ඉන්දියාව
2016: 277,136,133
2030: 387,770,524
2050: 543,277,457

ශ්‍රී ලංකාව
2016: 2,581,444
2030: 3,168,447
2050: 3,746,891

චීනයේ කුණු වලින් 60.2%ක් වලලා දැමෙන අතර 29.8%ක් දහනය කෙරෙනවා. තවත් 8.2%ක් විවෘත තැන් වල ගොඩ ගසනවා. කොම්පෝස්ට් ලෙස නැවත ප්‍රයෝජනයට ගැනෙන්නේ කුණු වලින් 3%ක් පමණයි. ඉන්දියාවේ කුණු වලින් 77%ක්ම විවෘත තැන්වල ගොඩගසන නමුත් 18%කින් කොම්පෝස්ට් හදා 5%ක් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරනවා. ලෝක බැංකුවේ සංඛ්‍යාලේඛණ වලට අනුව, ලංකාවේ කුණු වලින් 85%ක් විවෘත තැන්වල ගොඩගසන අතර 12.8%ක් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කෙරෙන බවත්, තවත් 5%කින් කොම්පෝස්ට් හදන බවත් පෙන්වන නමුත් මේ ප්‍රතිශත වල එකතුව 100% ඉක්මවන නිසා මෙහි කිසියම් වරදක් ඇති බව පෙනෙනවා.

සමහර අයගේ හිස් ඇතුළේ පුරවගෙන ඉන්න කුණු ප්‍රමාණය ඔය කොයි රටේ නිපදවන කුණු ප්‍රමාණයටත් වඩා වැඩියි. ඒ අය බොහෝ වෙලාවට ඒ කුණු විවෘත අවකාශයට මුදා හරිනවා. උඩින්ම පළ කර තිබෙන්නේ එවැනි අය වත්පොත හරහා ප්‍රචාරය කරන කාටූනයක්. මෙය පකිස්ථානය හෝ ඉන්දුනීසියාව වැනි රටක ජීවත් වන අයෙකුගේ පරිකල්පනයක් වෙන්න පුළුවන්.

කාටූනය අනුව කිසියම් පුද්ගලයෙකු පාර අතුගානවා. ඔහුව පෙන්වමින් ඇමරිකන් කාන්තාවක් තමන්ගේ දරුවාට මෙහෙම කියනවා.

"අර මෝඩ මනුස්සයා දිහා බලන්න. ඔයා හරියට ඉගෙන ගත්තේ නැත්නම් ඔයාටත් වෙන්නේ ඔය වගේ පාර අතුගාන්න"

නමුත්, සමාජවාදී රටක (පැරණි සෝවියට් දේශයේ) කාන්තාවක් තමන්ගේ දරුවාට මේ පුද්ගලයාව හඳුන්වා දෙන්නේ වෙනත් විදිහකටයි.

"අර සහෝදරයා දිහා බලන්න. ඔහු සමාජයට සේවයක් කරනවා. ඔහුගේ ශ්‍රමය නිසා අපේ සමාජය වඩා ලස්සන වෙනවා"

මේ කාටූනය ඇඳපු පුද්ගලයා ඇමරිකාව ගැන හරියට නොදන්නා බවනම් පැහැදිලියි. පළමුව, ඔය විදිහේ පාර අතුගාන පුද්ගලයින් ඇමරිකාවේ දකින්න නැහැ. දෙවනුව, තමන්ගේ දරුවන්ට ඔය වගේ කතාවක් කියන අම්මෙක් ඇමරිකාවේ හිටියොත් ඒ බොහෝ විට චීනය, ඉන්දියාව, ලංකාව වගේ ආසියාතික රටකින් සංක්‍රමණය වූ අයෙක්.

ඇමරිකාවේ පාරවල් ඔය විදිහට අතුගාන එක සාමාන්‍ය දෙයක් නෙමෙයි. සංක්‍රමණිකයින් බහුල ඇතැම් පැති හැරුණු විට සාමාන්‍යයෙන් මිනිස්සු පාරවල් වල කුණු දමන්නේ නැහැ. එක් එක් වීදියේ කුණු එකතු කරන නිශ්චිත සතියේ දවසක් තිබෙනවා. ඒ දවසට නිවැසියන් තමන්ගේ කුණු බක්කි පාර අයිනෙන් තියනවා. අනෙක් දවස් වලට කුණු බක්කි ප්‍රදර්ශනය කිරීමට අවසරයක් නැහැ. (එයත් ප්‍රදේශයේ නිවැසියන් විසින් තමන්ගේ කැමැත්තෙන් ඇති කරගෙන තිබෙන නියමයක් මිස ආණ්ඩුවෙන් නියම කර තිබෙන දෙයක් නෙමෙයි)

කුණු එකතු කරන ට්‍රක් රථ අදාළ දවසේ නියමිත වෙලාවට එනවා. ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ යුතු කුණු එකතු කරන්නේ වෙනම රථයකින්. මේ කුණු එකතු කරන ට්‍රක් රථයක රියැදුරා කුණු බක්කිය ඔසොවා රථයට හලා ගන්නේ රියදුරු අසුනේ සිට පාලනය කළ හැකි යාන්ත්‍රික අතකින්. කුණු ටික හලා ගැනීමෙන් පසුව හිස් බක්කිය නැවත නිවස ඉරිදිපිට පාර අයිනෙන් තියන්නෙත් එලෙසමයි. නමුත්, ඇතැම් නිවැසියන් එසේ යාන්ත්‍රික අතින් අල්ලා ගත හැකි සීමාවේ කුණු බක්කිය නොතබන වෙලාවල් තිබෙනවා.ඒ වගේ වෙලාවට, එහෙමත් නැත්නම් වෙනත් ලොකු කාඩ්බෝඩ් පෙට්ටියක් වැනි විශේෂ යමක් (උදාහරණයක් ලෙස රූපවාහිණී යන්ත්‍ර අසුරනයක්) කුණු බක්කිය සමඟ අපද්‍රව්‍යයක් සේ බැහැර කර ඇති විට රියදුරු සහායකයාට එය ට්‍රක් රථයට දමාගන්න සිදුවෙනවා.

කොහොම වුනත්, ඇමරිකාවේදී මේ කුණු එකතු කරන්නන්ගේ ජීවිත තුන්වන ලෝකයේ රටකදී මෙන් දුක්ඛිත නැහැ. වෙළඳපොළ ආර්ථිකයක් ඇති රටක සමාජයට සේවය කරන සියල්ලන්ටම තමන් කරන සේවයේ නියම මිල වැටුප් සේ ලැබෙන නිසා ඔවුන් සේවයක් කරන බව අමුතුවෙන් ඇඟිල්ල දිගු කර පෙන්වන්න අවශ්‍ය නැහැ. එසේ කිරීම අවශ්‍ය වන්නේ සමාජයට සේවය කරනවා කියන බොරු ලේබලය අලවා අඩු වැටුපකට මිනිහෙක් කරන්න අකැමැති දෙයක් කරගන්නා අවස්ථා වලදීයි. ඇමරිකන් ආණ්ඩුව ඇතුළු ආණ්ඩු විසින් රණවිරු ලේබලය අලවා තරුණයන් යුද්ධයට යවා කරන්නේත් ඔය වගේ දෙයක්.

මොලිනා හා ශංකර් කියන්නේ නිවුයෝර්ක් නගරයේ කුණු එකතු කරන්නන් දෙන්නෙක්. මොලිනා කුණු ට්‍රක්රථයේ රියැදුරා. ගයනාවේ සිට පැමිණි සංක්‍රමණිකයෙක් වන ශංකර් රියදුරු සහායකයා. උසස්පෙළ අසමතුන් වන මේ දෙන්නාටම මේ වගේ රැකියා තෝරා ගන්න සිදු වී තිබෙන්නේ වඩා හොඳ රැකියාවක් කිරීමට තරම් අධ්‍යාපනයක් ඔවුන් විසින් ලබා නොතිබීම නිසා බව ඇත්තක්. එහෙත්, ඔවුන් වසර දහයක පමණ කාලයක් තිස්සේ ඉතා කැමැත්තෙන් මේ රැකියාවේ නිරතව ඉන්නේ මේ රැකියාවෙන් ඔවුන්ට සැලකිය යුතු තරම් ඉහළ වැටුපක් ලැබෙන නිසයි. මොලිනාගේ වාර්ෂික වැටුප ඇමරිකන් ඩොලර් 112,000ක්. ශංකර්ගේ වැටුප ඩොලර් 100,000ක්. රුපියල් වලින්නම් මාසයකට ලක්ෂ 15කට වැඩියි.

හැම කුණු එකතු කරන්නාටම මොලිනාට හා ශංකර්ට තරම් ලොකු වැටුප් නොලැබෙන බව කාට හරි කියන්න පුළුවන්. ඇත්ත. ඇමරිකාවේ කම්කරු සංඛ්‍යාලේඛණ කාර්යාංශයේ දත්ත අනුව කුණු එකතු කරන්නෙකුගේ මධ්‍යස්ථ වාර්ෂික වැටුප ඇමරිකන් ඩොලර් 36,160ක්. මොලිනාගේ හා ශංකර්ගේ වැටුප් වලට වඩා අඩු වුනත් මාසයකට රුපියල් ලක්ෂ හයකට කිට්ටු වැටුපක්. මේ වැටුප ඇමරිකාවේ හැටියට වුනත් නරකම නැහැ. වඩා වැඩි අධ්‍යාපනයක් ලබා තිබෙන පාසැලක ගුරු සහායකයෙකුගේ මධ්‍යස්ථ වාර්ෂික වැටුප ඩොලර් 26,260ක් පමණයි.

ඇමරිකාවේදී කුණු එකතු කරන්නෙකු ඔහුගේ හෝ ඇයගේ රැකියාව මත පදනම්ව පහත් කොට සලකන්නේ නැහැ. එසේ වුවත්, කුණු එකතු කිරීම ජනප්‍රිය රැකියාවක් නෙමෙයි.

වෙළඳපොළ ආර්ථිකයක් ඇති රටක වැටුප් තීරණය වන්නේ ඉල්ලුම හා සැපයුම මතයි. එසේ නැතුව ආණ්ඩුවෙන් වැටුප් තීරණය කරන්නේ නැහැ. කුණු එකතු කිරීම රැකියාවක් ලෙස ජනප්‍රිය නොවන තරමට ඒ රැකියාවට තිබෙන ඉල්ලුම අඩු වෙනවා. එවිට ස්වභාවික ලෙසම වැටුප් ඉහළ යනවා. ඇමරිකාවේ කුණු එකතු කරන්නන්ගේ වැටුප් ගුරු සහායකයින්ගේ වැටුප් වලට වඩා ඉහළින් තිබෙන්නේ ඒ නිසයි. ගුරු සහායකයින්ට තමන්ට වැඩි අධ්‍යාපන සුදුසුකම් ඇති නිසා කුණු එකතු කරන්නන්ට වඩා වැඩි වැටුප් හිමි විය යුතු බව කියමින් වර්ජනය කරන්න බැහැ. එසේ වර්ජනය කළොත් ගුරු සහායකයින් සේ සේවය කරන්න කැමති තවත් අය ඕනෑ තරම් රටේ ඉන්නවා. ධනවාදී රටක කිසියම් පුද්ගලයෙකු යම් රැකියාවක් හරහා සමාජයට කරන සේවය ඔහු හෝ ඇය විසින් ලබන වැටුපට සමානයි. අඩුත් නැහැ. වැඩිත් නැහැ.

දැන් අපි හිතමු අර උඩ කාටුන් එකේ වගේ කුණු එකතු කරන්නන් දිහා ඇමරිකන් සමාජය ගොඩක් නිශේධනාත්මක ලෙස බලන්න පටන් ගත්තා කියා. එහි ප්‍රතිඵලය වන්නේ මේ රැකියාවට තිබෙන ඉල්ලුම තවත් පහළ ගොස් රැකියාව කරන අයගේ වැටුප් තවත් ඉහළ යන එකයි. එවිට, ඒ මිල ගෙවන්න වෙන්නේ කුණු බැහැර කරන්න අවශ්‍ය පාරිභෝගිකයින් වන අපටයි. සල්ලි ගෙවා නරක ආකල්ප නඩත්තු කරන්න කාටවත් අවශ්‍ය නැහැ. ඒ වගේම කුණු එකතු කරන්නන්ගේ වැටුප් ඉහළ යන තරමට මේ කටයුත්ත සඳහා තාක්ෂනය යොදා ගැනීම වඩා ලාභදායක වෙනවා. තාක්ෂනය යොදා ගැනීම වැඩි වන තරමට කුණු එකතු කරන්නන්ගේ රැකියාව වඩා පහසු වී රැකියාවට තිබෙන ඉල්ලුම ඉහළ යනවා. කුණු එකතු කරන ට්‍රක් රථ වලට යාන්ත්‍රික අත් එකතු වී තිබෙන්නේ ඒ විදිහටයි.

මේ සියල්ලම වෙළඳපොළ යාන්ත්‍රණය තුල ස්වභාවිකවම සිදු වන දේවල්. එහෙම නැතුව ඇමරිකාවේ පාලකයින් ලංකාවේ පාලකයින්ට වඩා දක්ෂ සැලසුම්කරුවන් වන නිසා සිදුව ඇති දේවල් නෙමෙයි. වෙළඳපොළ යාන්ත්‍රණයට ඉඩ දී ආණ්ඩුව ජනජීවිතයට මැදිහත් වීමෙන් ඉවත් වන තරමට රටේ කාගේත් ජනජීවිතය වඩා යහපත් වෙනවා. තමන්ගේ ඔළු වල ටොන් ගණන් කුණු පුරවාගෙන තැන් තැන් වල ඒ කුණු හලමින් යන අය හිතන්නේ වැරැද්ද දැන් ඉන්න හෝ හිටපු පාලකයින්ගේ නිසා ආණ්ඩුවේ ඔළු වෙනස් කර රටක් සුඛිත මුදිත කළ හැකි බවයි. අනෙක් අයට කරදරයක් නොවන තාක්, කුණු ඔළුවේ පුරවාගෙන ජීවත් වෙන්න කැමති අයගේ ඒ අයිතියටත් අප ගරු කරනවා.

http://economatta.blogspot.com/

A simple answer to your first question - YES (for the last four decades).  
(Only a handful have heard about him and or RP and both were brought in by Mr 10% to split educated middle income and city dwellers votes, so the Rajapaksa regime can have a peaceful ride).
And for the second question, Patali Ranawaka is a better choice but sadly he got not much traction in villages.
(Villagers want someone like Sajith Premadasa).

ruwan326 wrote:

කිත්සිරි ද සිල්වා wrote:People who knew NK, when he was a just a customs officer at BIA know who real NK is.
Do not trust this guy and he is just another puppet of Mr 10% only.  

ruwan326 wrote:නාගානන්දලා ගොඩක් නැත හිටියේ එකෙකි ...............

කිත්සිරි ද සිල්වා, do you know NK personally ???????

All the parties fooled us for last 71 years , anybody you recommended for next presidency out of current 226 jokers???????

දියවැඩියාව සමඟ ජීවත්වීම



"මගෙ පුතා. නැති උනේ සීනි අඩුවෙලා වැටිල ඉඳල යාළු. වැඩකට ගියා උදේ පාන්දර 6.30ට විතර. යද්දි සීනි අඩුවෙලා වැටිල . දාහක් ඇස් දැකල ලඟට ගිහින් බලල නැහැ බීපු කෙනෙක් වැටිල කියල. උදේ 7 ඉඳල දවල් 2.45 වෙනකල් තද අවුවෙ ඉඳල. එක මනුස්සයයි ලඟට ගිහින් බලල තියෙන්නෙ ඒත් 2.45ට. ඒ කෙනා මට කිව්වම ඉක්මනින් ඉස්පිරිතාලෙ ගෙනිච්ච. ඒත් කෝමා වෙලා. අවුවට පිච්චිලා දියපට්ට දාල හැමතැනම. දවස් 21ක් අයි.සී.යූ. හිටිය. මං මේක කිව්වෙ ඔයාලට මගෙ යාළුවනේ කවදාවත් කෙනෙක් පාරක වැටිල හිටියොත් අහක බලන්න එපා බීපු කෙනෙක් උනත්. කවුරුහරි අසරණ කෙනෙක් වෙන්න පුළුවන්. මං දන්න හැමෝගෙන්ම කරන කාරුණික ඉල්ලීමක්. මගෙ ගමේ ඉඳල නැහැ කරුණාවන්ත අය. ඒකයි අද මගෙ දරුවට මෙහෙම දෙයක් උනේ. දරුවෙක් ගිනි අවුවෙ පිච්චි පිච්චි මැරෙනකල් බලන් ඉන්න පුළුවන් සමාජයක් නේද දැන් තියෙන්නෙ....."



මේ තරුණයා දියවැඩියා රෝගියෙකුව සිට ඇති බව පැහැදිලියි. ඔහු හෝ පවුලේ අය ඒ ගැන දැන සිටියාද යන්න පැහැදිලි නැහැ.

ලෝක බැංකු දත්ත අනුව ලංකාවේ වැඩිහිටි ජනගහණයෙන් 10.7%ක් දියවැඩියා රෝගීන්. මීට අමතරව හඳුනා නොගත් දියවැඩියා රෝගීන්ද යම් ප්‍රතිශතයක් සිටිනවා විය යුතුයි. අප අතර සැරිසරන සෑම වැඩිහිටියන් දහ දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුම දියවැඩියා රෝගියෙකුව සිටියදී සමාජයක් ලෙස ඒ තත්ත්වයට සංවේදී වීමත්, දියවැඩියා නිවාරණය ගැන සිතීම තරමටම වැදගත්.

මිනිස් සිරුරේ සීනි මට්ටම නියාමනය කිරීමේ කාර්යය සිදුවන්නේ ඉන්සියුලින් නිකුත් කිරීම හරහායි. සිරුරේ ඉන්සියුලින් නිෂ්පාදනය නිසි පරිදි සිදු නොවීම නිසා රුධිරයේ සීනි සාන්ද්‍රණය නිසි සේ නියාමනය නොවීම පොදුවේ දියවැඩියා තත්ත්වයක් ලෙස හැඳින්වෙනවා.

පළමු මාදිලියේ දියවැඩියා රෝගීන් සේ හැඳින්වෙන්නේ උපතින්ම ඉන්සියුලින් නිපදවීමේ යාන්ත්‍රණයේ ප්‍රශ්න ඇති අයයි. එහෙත්, දියවැඩියා රෝගීන් වැඩි දෙනෙකුට තිබෙන්නේ දෙවන මාදිලියේ දියවැඩියාවයි. ඔවුන් සිරුරේ ඉන්සියුලින් නිපදවීම විවිධ හේතූන් මත පසුකාලීනව දුර්වල වූ අයයි. මේ හේතු අතර ආහාර පුරුදු ඇතුළු ජීවන විලාසිතා මෙන්ම ජානමය සාධකද තිබෙනවා.

දියවැඩියාව නිසා හෘදයාබාධ, ආඝාත, ඇස් පෙනීමේ දුර්වලතා, දන්තාබාධ, වකුගඩු රෝග වැනි වෙනත් රෝග තත්ත්වයන් ඇති වීමේ අවදානමද ඉහළ යනවා. එහෙත්, ජීවන විලාසිතා වෙනස් කිරීම හා ඖෂධ මඟින් මේ අවදානම් පාලනය කළ හැකියි.

දියවැඩියා තත්ත්වය දක්වා වර්ධනය නොවූ රුධිරයේ සීනි නියාමනය පිළිබඳ අඩුපාඩු පූර්ව දියවැඩියා තත්ත්වය සේ හඳුනා ගැනෙනවා. ජීවන විලාසිතා වෙනස් කිරීම මඟින් මේ තත්ත්වය ආපසු හැරවීමට 50%ක පමණ හැකියාවක් තිබෙනවා. මෙය කළ හැක්කේ රුධිර පරීක්ෂාවක් මගින් මුල් අදියරේදී මේ තත්ත්වය හඳුනා ගැනීම මගිනුයි. ඒ නිසා, නිරෝගී අයෙකු වුවත් වසරකට වරක් දියවැඩියා පරීක්ෂාවක් කර ගැනීම හොඳ අදහසක්.

දියවැඩියා තත්ත්වය ඇති වූ පසු මුලින් සඳහන් කළ සිද්ධියේ තරුණයාට මෙන් රුධිරයේ සීනි මට්ටම පහළ ගොස් සිහි විසංඥ වීමේ අවදානමක් තිබෙනවා. ඒ නිසා දියවැඩියා රෝගීන් සීනි වැඩිවීම ගැන මෙන්ම සීනි අඩුවීම ගැනත් සැලකිල්ලෙන් සිටීම වැදගත්. ඒ එක්කම අප අතර සිටින අයෙකු මෙසේ සීනි අඩුව විසංඥ වීමට සැලකිය යුතු ඉඩක් තිබෙන බවත් අප අමතක කළ යුතු නැහැ.

අද අප්‍රේල් 7 ලෝක සෞඛ්‍ය දිනයයි.

http://economatta.blogspot.com/

අහස කළු කරලා...

Tuesday, May 14, 2019



අන්තිම ලිපිය පළ කළාට පසුව ගොඩක් දේවල් වුණා. මුලින්ම සිංහල අවුරුද්ද ගෙවුනා. නොත්‍රදාමය ගිණි ගත්තා. කිහිප වරක්ම බ්ලොග් ලිපි ලියන්න පටන් ගත්තත් ලිපියක් ලියා අවසන් කරලා පළ කරන්න ලැබුණේ නැහැ. ඊට පස්සේ එක වර සිදු වූ බෝම්බ පිපිරීම් ගණනාවක් එක්ක දශකයක් පමණ තිස්සේ ලංකාවේ තිබුණු සාමකාමී පරිසරය වෙනස් වුණා. එතැන් පටන් සිදු වූ හා සිදු වෙමින් තිබෙන සිදුවීම් දාමය ගැන නැවත සඳහන් කළ යුතු නැහැ.

බෝම්බ පිපිරීම ගැන දැනගත් වහාම අමාරුවෙන් කාලය හොයාගෙන බ්ලොග් ලිපියක් ලියන්න පටන් ගත්තා. පහත තියෙන්නේ පළ නොකළ ඒ ලිපියෙන් කොටසක්.

"ලංකාවේ සිදු වූ මේ සිදුවීමට සමස්ත බටහිර ලෝකයම බොහෝ සේ සංවේදී වී සිටින බව කාට වුවත් පැහැදිලිව පෙනෙන කරුණක්. ඇමරිකන් මිතුරන්ගෙන් හා ඇමරිකාවේ සිටින වෙනත් විවිධ රටවල් වලින් සංක්‍රමණය වූ අයගෙන් වගේම වෙනත් තෙවන රටවල් වලදී දැන හඳුනාගෙන සිටි මිතුරන්ගෙනුත් කෙළවරක් නැතිව විද්‍යුත් ලිපි ලැබෙනවා. ඒ අය අමතර විස්තර ඇහුවත් මම දන්නෙත් ඒ අය දන්න ටිකම තමයි.

ලංකාව ආයෙත් අසූ තුනේදී වගේම හන්දියකට ඇවිත් වගේ. ඉදිරිය ගොඩක් අවිනිශ්චිතයි.

ලංකාවේ මොනවා හෝ අවුලක් වෙන්න පුළුවන්කමක් තිබුණු නමුත් මේ බෝම්බ පිපිරවීම සිදු වූ ආකාරයේ පොඩි අවුල් ගතියක් තියෙනවා. රූකඩ වල නූල් තියෙන්නේ කාගේ අතේද කියන එක හිතාගන්න එක දින පණහේ නාඩගමේදී තරම් ලේසි නැහැ. දින පණහ ගැන වුනත් මම හිතපු විදිහ ලියන්න අවස්ථාවක් ලැබුණේ නැහැ."

ලිපිය අවසන් නොකළත් තවත් ටිකක් එහාට ලිවුවා. ඒ අතරේ ලංකාවේ සමාජ ජාලා අවහිර කෙරුණා. පැවති තත්ත්වයත් එක්ක මේ සිදුවීම හා අදාළව ලියනවාට වඩා නොලියා ඉන්න එක හොඳයි කියා හිතුණා.

මේ වෙද්දී මේ බ්ලොග් එක කියවන වැඩි දෙනෙක් මෙහි එන්නේ වත්පොත හරහා. ලංකාවේ සිට වත්පොතට පිවිසෙන එක සැලූන් දොරක් වුනාට පස්සේ හදිසියේ දොර ඇරුණු වෙලාවක වත්පොතට එන කෙනෙකු මේ බ්ලොග් එකට එන එක ප්‍රමුඛතාවයක් කරගන්න හේතුවක් නැහැ. කාමරයේ අලියෙක් ඉඳිද්දී වෙන අනං මනං ලියන එකේ තේරුමකුත් නැහැ. ලංකාවේ ඉන්න අයට ලිවිය යුතු දේ රටින් පිට ඉන්න අයට පමණක් ලියන එකේත් තේරුමක් නැහැ. ඔය ඔක්කොටම වැඩිය ලියන දෙයක් කවුරු හෝ වැරදියට කියවීමේ ප්‍රතිඵල භයානක වෙන්න පුළුවන් බව හිතා ලියූ වරින් වර ලියූ ලිපි කිහිපයකුත් අන්තිමේදී පළ නොකරම ඉන්න තීරණය කළා. මේ වගේ වෙලාවක ලංකාවෙන් පිට සිට ලංකාවේ තත්ත්වය විග්‍රහ කරන්න යන එක එතරම් නිවැරදි දෙයක් නෙමෙයි.

කොහොම වුනත් මේ සිදු වීම හා අදාළව මා දුටු දේ වෙනත් අයත් ඒ විදිහටම දැක තිබුණු නිසා මා ඒ දේවල් නොලිවීම අඩුපාඩුවක් වුණේ නැහැ. දින පණහේ දේශපාලන අර්බුදය පසුබිමේ සිදුවුණේ කුමක්ද කියා වැඩිපුර නොහිතූ අය මේ වෙලාවේදීනම් පැහැදිලිව නොපෙනෙන දේවලුත් දැක තිබුණා. පාස්කු බෝම්බ පිපිරීම වැනි දෙයක් ගැන කිසිදු අදහසක් නොතිබුණත්, ඉදිරි මැතිවරණයකට පෙර ලංකාවේ මේ වගේ තත්ත්වයක් ඇති වෙයිද කියන සැකයනම් දින පණහ අවසන් වෙද්දීම වගේ ඇති වුණා. දැන්නම් තිත් යා කර ගන්න එක ඒ තරම්ම අමාරු නැහැ.

රටක් විදිහට සිය දිවි නසා ගන්නවාද කියා හිතන්න තවමත් කාලය තියෙනවා. සියදිවි නසාගැනීමෙන් අගතියට මිස සුගතියට පාර කැපෙන්නේනම් නැහැ.


http://economatta.blogspot.com/

Thank you, Ruwan

ජනතාව බහුල ඇති තැනක නැරබීමෙන් ඔබට පිස්සුයැයි ඔව්න්ට සීතීමට හැකි බැවින් හොඳින් හිනා වීමට හැකි තැනක සිට බලන්න.....


https://www.facebook.com/kelumpriyankara1986/videos/1194937690662653/?t=12

ශ්‍රී කාලකණ්නි ජාතිකය......

නිවාඩු පාඩු



ඕස්ට්*රේලියාව නිවාඩු ගැන වසර කිහිපයකට පෙර රසික විසින් ලියා පළ තිබෙන බ්ලොග් ලිපියක් නම් කර තිබෙන්නේ "නිවාඩු පාඩුව" ලෙසයි. අදාළ ලිපිය ඔහු විසින් ආරම්භ කරන්නේ මේ විදිහටයි.

"ලංකාවේ සිට ඕස්ට්*රේලියාවට සංක්*රමණය කරන අයෙකුට මුහුණ දෙන්නට වෙන කටුක සත්*යයක් වනුයේ සති අන්තයන් හැරුණු විට ඇති පොදු නිවාඩු දිනවල අඩුකමයි."

මා කලින් ලිපියේ සඳහන් කළ පරිදි ඇමරිකාවේ ෆෙඩරල් නිවාඩු දින ගණන දහයක් පමණයි. රසිකගේ ලිපියට අනුව ඔහු වසන නිව් සවුත් වේල්ස ප්*රාන්තයේ පොදු නිවාඩු දින ගණනත් දහයක් පමණයි. ඒ දහයෙන් හතරකටම ආගමික පසුබිමක් තිබීම ඇමරිකාවට සාපේක්ෂව දැකිය හැකි එක් වෙනසක්.

ලංකාවේ පොදු නිවාඩු දින ගණන 25ක් පමණ වෙනවා. ඒ අතරින්, ජාතික දින නිවාඩුව, කම්කරු දින නිවාඩුව හා සිංහල හා දෙමළ අලුත් අවුරුදු නිවාඩු දින දෙක හැරුණු විට ඉතිරි නිවාඩු සියල්ලටම තිබෙන්නේ ආගමික පසුබිමක්. බෞද්ධ (පෝය) නිවාඩු දින ගණන 13ක්. මෙය 14ක් වෙන්නත් පුළුවන්. හින්දු හා ඉස්ලාම් ආගමික පසුබිමක් ඇති ඇති නිවාඩු තුන බැගින්. ක්*රිස්තියානි/කතෝලික පසුබිමක් සහිත නිවාඩු දෙකක්.

මේ ගැන ජගත් පතිරණ විසින් ඔහුගේ මතය ඉදිරිපත් කර තිබෙන්නේ පහත ආකාරයටයි.

"ලංකාවේ නිවාඩු වැඩිවීමට හේතුව කුමක්දැයි වටහාගත යුතුයි.
1815 සිට අද දක්වා මෙරට ඇංග්ලිකන් ක්*රිස්තියානි රටක්.
මෙහි ඇංග්ලිකන් ක්*රිස්තියානි සංස්කෘතිය ප්*රධාන සංස්කෘතිය ලෙසත් සිංහල, දෙමළ මුස්ලිම් සංස්කෘතීන්ට සමාන තැනක් ලැබිය යුතුයැයි මතයක් ඇතිවුනා.
ඒ සමඟම නිදහසින් පසු මෙරට සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියට ප්*රධාන තැන ලැබිය යුතුයැයි සිංහල බෞද්ධයන් අතර මතයක් ඇතිවුනා. මෙම හේතු නිසා සිංහල බෞද්ධයන්ට වැදගත්වන නිවාඩු දින නිල නිවාඩු දින ලෙස නම් කිරීමටත්, ඒ සමඟම දෙමළ මුස්ලිම් වාර්ගිකයන්ට වැදගත් වන දිනත් නිවාඩු දින ලෙස නම් කිරීමටත් සිදුවුනා. ලංකාවේ නිවාඩු වැඩිවීමට හේතුව ප්*රධාන සංස්කෘතිය සහ මහජාතියේ සංස්කෘතිය එකක් නොවීම ලෙස සැලකිය හැකියි."

ලංකාවේ ආගමික නිවාඩු වැඩිවීමේ ඓතිහාසික පසුබිම සම්බන්ධව යම් දුරකට ජගත් පතිරණ සමඟ එකඟ විය හැකියි. ඒ ගැන කතා කිරීම පසුවට තබා රසික විසින් සඳහන් කර තිබෙන නිවාඩු පාඩුව කියන කරුණට ආවොත් පෞද්ගලිකව මටනම් මේ කියන වෙනස බලපෑවේ තනිකරම අනිත් පැත්තටයි.

මා ලංකාවේ සිටියදී අවසන් වරට සේවය කළ ආයතනයේදී ඉහත සඳහන් පොදු නිවාඩු 25කට නොඅඩු ප්*රමාණයට අමතරව පෞද්ගලික නිවාඩු 42කටද හිමිකම තිබුණා. ඊටත් අමතරව, මාසයකට දෙක බැගින් කෙටි නිවාඩුත් තිබුණා. නමුත්, ප්*රායෝගිකව නිවාඩුවක් ගන්න කියා ඉඩක් ලැබුනේම නැති තරම්. ඒ වෙනුවට, බොහෝ විට සිදු වුණේ සෙනසුරාදා, ඉරිදා හා පොදු නිවාඩු දිනවලද වැඩ කරන්න සිදු වීමයි. ඇතැම් මාස වල දින 31ම සේවයට වාර්තා කර තිබුණා.

වැඩ කළ දින ගණන වගේම, දවසකට වැඩ කළ පැය ගණනත් සේවා ගිවිසුම අනුව සේවා ස්ථානයේ රැඳී සිටිය යුතු පැය ගණනට වඩා ගොඩක් වැඩියි. වැඩිම වුනොත් උදේ හත වෙද්දී පුටුවේ වාඩි වීමෙන් පසුව, ගෙදර යන්න පුටුවෙන් නැගිට්ටේ හවස හතට පමණයි. ඒ සාමාන්*ය දවසකදී. වැඩ අධික දවස් වලනම් පාන්දර දෙක තුන වන තුරුත් කාර්යාලයේ රැඳී හිටියා. එහෙම ඉඳලත් පැය දෙකක පමණ නින්දක් ලබා පහුවෙනිදා උදෙන්ම නැවත සේවයට වාර්තා කළා. මේ විදිහට වැඩ කළේ සාමාන්*ය වැටුපට අමතරව අතිකාල දීමනා හෝ වෙනත් විශේෂ දීමනා ආදී කිසිවක් ලබා ගනිමින් නෙමෙයි. විශේෂ දීමනා වලට හිමිකම් තිබුණත් ඒ දීමනා ලබා ගැනීම කාර්යාල සම්ප්*රදායක් වූයේ නැහැ. හිලවු නිවාඩු ලබාගන්න පුළුවන්කම තිබුණත්, අයිති නිවාඩු ටිකත් නොගනිද්දී, හිලවු නිවාඩු එකතු කර ගැනීමේ වාසියක් තිබුණේ නැහැ. මේ විදිහට අමතර වාසි නොලබමින් දරු පවුල සමඟ ගෙවිය යුතු කාලය කාර්යාලයට දිය කරන අපේ මිත්*රයින් ගණනාවක් දැනටත් ලංකාවේ ඉන්නවා.

කොහොමින් කොහොම හරි ඔය විදිහට වැඩ කරමින් ඉඳලා ඇමරිකාවට ආවට පස්සේ පෞද්ගලිකව මටනම් නිවාඩු පාඩුවක් වෙනුවට සිදුවුණේ වාසියක් කියා කියන්න පුළුවන්. දරු පවුල එක්ක ගෙවන්න කලින් නොලැබුණු කාලයක් ඇමරිකාවට ආවට පස්සේ ලැබුණා. ඇමරිකාවේදී බොහෝ විට කරන වැඩ වල ඵලදායීතාවය මිසක් වැඩ කරන පැය ගණන වැදගත් සාධකයක් නෙමෙයි. වෙළඳපොළ යාන්ත්*රණය විසින් කරන වැඩ වල ඵලදායීතාවය හා ගැලපෙන වැටුපක් ලැබෙන බව තහවුරු කෙරෙනවා. ලංකාවේදී එවැනි දෙයක් වෙන්නේ නැහැ.

ඇමරිකාවේ ෆෙඩරල් නිවාඩු, ප්*රාන්ත නිවාඩු ආදිය මිසක් පොදු නිවාඩු කියා කිවහැකි නිවාඩු නැහැ. කිසියම් ආයතනයක සේවකයින්ට හිමිවන වැටුප් සහිත නිවාඩු දින මොනවාද කියා තීරණය කෙරෙන්නේත් අවසාන වශයෙන් වෙළඳපොල යාන්ත්*රණය විසිනුයි. තරඟකාරී ශ්*රම වෙළඳපොළක් ද ඇතුළුව තරඟකාරී වෙළඳපොළ ක්*රමයක් සාර්ථකව ක්*රියාත්මක වෙනවනම් මිනිස්සු වැඩකරන දවස්, පැය ගණන් හා නිවාඩු දවස් ආදිය ඉල්ලුම හා සැපයුම මත කාටත් සාධාරණ විදිහට නිර්ණය වෙනවා. එයට ආණ්ඩුව මැදිහත් වෙන්න අවශ්*ය නැහැ.

ඒ වුණත්, සේවක සේව්*ය පාර්ශ්ව දෙක කැමැත්තෙන් සේවා ගිවිසුමකට ඇතුළත් වුනාට පස්සේ එක් පාර්ශ්වයක් ගිවිසුමේ කොන්දේසි කඩ කිරීම හේතුවෙන් අනෙක් පාර්ශ්වයට අලාභයක් වීමේ අවදානම වලක්වන නීති පද්ධතියක් හා ඒ නීති පද්ධතිය බලාත්මක කරන යාන්ත්*රණයක් රටකට අවශ්*යයි. ආණ්ඩුවක කාර්ය භාරය තියෙන්නේ එතැනයි. ගිවිසුම් නීති නිසි සේ ක්*රියාත්මක වෙනවානම් අමුතුවෙන් කම්කරු නීති කියා දෙයක් අවශ්*ය වන්නේ නැති තරම්.

කිසියම් නිශ්චිත දිනයක් බොහෝ දෙනෙක් නිවාඩු දිනයක් සේ සලකනවානම් වෙළඳපොළ යාන්ත්*රණය යටතේ ඒ දවස නිවාඩු දිනයක් වෙන්න විශාල ඉඩක් තිබෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට සිංහල අවුරුදු දිනය සැලකුවොත්, රටේ බහුතරයක් මේ දවස කාර්යාලයක ගත කරන්න කැමති නැහැ. ඒ නිසා, සිංහල අවුරුදු නිවාඩුවක් නොතිබුණානම් ඒ දවසට ලංකාවේ ගොඩක් අය තමන්ගේ පෞද්ගලික නිවාඩුවක් හෝ දමලා ගෙදර නවතිනවා. ආයතනයක සේවකයන්ගෙන් විශාල පිරිසක් එකම දවසක සේවයට වාර්තා නොකළොත්, ඇතැම් ස්ථිර පිරිවැය සැලකූ විට එදාට ඒ එන ටික දෙනා එක්ක ආයතනය පවත්වාගෙන යනවාට වඩා ආයතනය වසා තබන එක වාසියි. එහෙම බැලුවාම ඒ වගේ දවස් වල ආයතනයක් විවෘතව තැබීමෙන් ආයතනය හිමිකරුවන්ටයි "නිවාඩු පාඩුවක්" වෙන්නේ. කම්කරු නීති වල කියා නැතත් ඇඟලුම් කම්හල් වැනි තැන් වල අවුරුදු සතියම වගේ නිවාඩු දෙන්නේ මේ නිසයි.

එසේ නොවන, ආයතනය වැඩි පිරිවැයක් දරමින් හෝ විවෘතව තබා ගැනීම වාසිදායක වන අවස්ථාත් තිබෙනවා. මේ වගේ නිවාඩු දවසක සේවයට වාර්තා කිරීම දිරිගන්වනු පිණිස අතිකාල හෝ වෙනත් විශේෂ දීමනා ගෙවමින් නිවාඩු දින වලදීත් විවෘතව තබා ගන්නේ එවැනි ආයතනයි. මේ දිරිගැන්වීම් නිසා සිංහල අවුරුද්ද සමරන්නේ නැති අයට අමතරව, සිංහල අවුරුදු දින ගෙදර සිටීමට වඩා ලැබෙන අමතර මුදල වටින්නේයැයි සිතන පිරිසකුත් අවුරුදු දවසේ සේවා ස්ථාන වලට ආකර්ශනය කරගන්න හැකි වෙනවා. අමතර මුදලක් අතට ලැබෙන නිසා ඔවුන්ට නිවාඩු දවසේ වැඩ කළා කියා පාඩුවක් වෙන්නේ නැහැ.

ඇමරිකාවේ පෞද්ගලික ආයතන බොහොමයක්ද ඇතැම් දින වලදී පඩි සහිත නිවාඩු ලබා දෙන්නේ මේ පදනමිනුයි. ජනවාරි පළමුවෙනිදා හෝ නත්තල් දවසේ නිවාඩු නොදුන්නොත් බොහෝ සේවකයින් තමන්ගේ පෞද්ගලික නිවාඩු අරගෙන හෝ ගෙදර නවතිනවා. ඒ නිසා, ඒ දිනවලදී ආයතන විවෘතව තබා ගැනීම අසීරුයි. නමුත්, සිංහල අවුරුදු දවසේදී හෝ වෙසක් දවසේදී ඇමරිකාවේ ආයතනයකට මෙවැනි ප්*රශ්නයකට මුහුණ දෙන්න වෙන්නේ නැහැ.

මේ ආකාරයට පඩි සහිත නිවාඩු දෙන දවස් කිසියම් ආයතනයක සේවකයන්ගේ ජනවිකාශ ව්*යාප්තිය මත වෙනස් වෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට දීපාවලී දවස සාමාන්*යයෙන් ඇමරිකාවේ ආයතනයක නිවාඩු දවසක් නොවූවත්, ඉන්දියානු සම්භවයක් ඇති අය විශාල පිරිසක් සේවය කරන තැනක දීපාවලි දිනය පඩි සහිත නිවාඩුවක් වෙන්න පුළුවන්. චීන සම්භවයක් ඇති විශාල පිරිසක් ඉන්න තැනක චීන අලුත් අවුරුදු දවස නිවාඩු දවසක් වෙන්න පුළුවන්.

මානව සම්පත් කළමණාකරණ සංගමය විසින් වාර්ෂිකව පවත්වන සමීක්ෂණයේ 2017 වසර සඳහා වූ දත්ත අනුව, ඇමරිකාවේ ආයතන වැඩිම ප්*රමාණයක් වසා තැබෙන්නේ ස්තුති කිරීමේ දිනයේදීයි. එදින, ආයතන 97%ක්ම වසා තැබෙන අතර විවෘතව තැබෙන්නේ ආයතන වලින් 3%ක් පමණයි. මේ අනුව, ඇමරිකාවේ නිවාඩු දින අතරින් ප්*රධානම නිවාඩුව සේ සැලකිය හැක්කේ ස්තුති කිරීමේ දින නිවාඩුවයි. එයින් පසුව, නත්තල් නිවාඩුවත් කිට්ටුවෙන්ම තිබෙනවා. කිසියම් දිනයක සීමිත පැය ගණනකට හෝ සාමාන්*ය කාලය පුරාවටම විවෘතව තැබෙන ආයතන ගණන අනුව ඇමරිකාවේ නිවාඩු පහත ආකාරයට පෙළගැස්විය හැකියි.

ස්තුති කිරීමේ දිනය- 3%
නත්තල් දිනය- 4%
සිහි කිරීමේ දිනය- 6%
කම්කරු දිනය- 6%
නිදහස් දිනය- 6%
අලුත් අවුරුදු දිනය- 9%
ස්තුති කිරීමේ දිනට පසුදින- 23%
නත්තලට පෙර දින- 24%
අලුත් අවුරුදු දිනට පසු දින- 28%
අලුත් අවුරුදු දිනට පෙර දින- 46%
පාස්කු ඉරිදා- 49%
නත්තලට දෙදිනකට පෙර දිනය- 60%
මාටින් ලූතර් කිං දිනය- 61%
ජනාධිපති දිනය- 66%
මහ සිකුරාදා- 67%
නත්තලට තෙදිනකට පෙර දිනය- 68%
අලුත් අවුරුදු දිනට දෙදිනකට පෙර දිනය- 70%
අලුත් අවුරුදු දිනට තෙදිනකට පෙර දිනය- 71%
නත්තලට පසු දිනය- 71%
නිදහස් දිනට පෙර දිනය- 77%
ස්තුති කිරීමේ දිනට පෙර දිනය- 78%
වෙතරානුවන්ගේ දිනය- 80%
නත්තල හා අලුත් අවුරුද්ද අතර ඉතිරි දෙදින- 84%
කම්කරු දිනයට පෙර දිනය- 85%
කොලොම්බස් දිනය- 86%
වෙතරානුවන්ගේ දිනයට පෙර සිකුරාදා දිනය- 88%

යුදෙවු, ඉස්ලාම් හා හින්දු ආගමික උත්සව පැවැත්වෙන දින වලදීත් ඇතැම් ආයතන වසා තැබෙන නමුත් ඒ සුළු ප්*රතිශතයක්.

ඉහත ලැයිස්තුව දෙස පරීක්ෂාකාරීව බැලූ විට පෙනී යන්නේ ලංකාවේ ඇඟලුම් කම්හල් වල අලුත් අවුරුදු සතිය පුරාවටම නිවාඩු ලබා දෙන්නාක් මෙන් ප්*රධාන නිවාඩු දින වලට පෙර හෝ පසු දින ආයතන වසා තබමින් දිගු සති අන්ත තවත් දිගු කිරීම බොහෝ ආයතන විසින් සිදු කරන්නක් බවයි. මෙය තනිකරම ශ්*රම වෙළඳපොළේ ඉල්ලුම මත සිදු වී තිබෙන දෙයක්.

නත්තල හා ජනේරුව අතර කාලය තුළ බොහෝ ආයතන විවෘතව නොතැබෙන බවත් පෙනෙනවා ඇති. මේ දෙසතිය තුළ බොහෝ සේවකයින් තමන්ගේ ඉතිරිව තිබෙන පෞද්ගලික නිවාඩු ලබා ගැනීමට පෙළඹීමත් මෙයට හේතු වී තිබෙනවා.

http://economatta.blogspot.com/

Infant knows nothing about anything.
Professor knows anything about nothing.

"භික්ෂුවත් තුවාල සහිතයි" මාධ්‍ය ඉල්ලන්නෙම ලේ!

කන්ටේනර් ටෝක්!



හිටපු විගණකාධිපති ගාමිණි විජේසිංහගේ ප්*රකාශයක් වෙත ඇනෝ කෙනෙක් විසින් අවධානය යොමු කරලා තිබුණා. ඔහුගේ ප්*රකාශයේ සාරාංශය ගත්තොත් එය මෙවැන්නක්. කතාවේ තිබෙන අවශේෂ කරුණු ගැන මම කතා කරන්න යන්නේ නැහැ.

"රජයේ දවසක ආදායම රුපියල් බිලියන පහක්. වියදම රුපියල් බිලියන හතක්. බදු අනුපාතික ඉහළ නොදමා රජයේ ආදායම දවසකට රුපියල් රුපියල් බිලියන හයක් හතක් දක්වා ඉහළ දැමීම පහසුවෙන් කළ හැකි දෙයක්. ඒ වගේම වියදම රුපියල් බිලියන පහක් දක්වා අඩු කරන එකත් පහසුවෙන් කළ හැකි බව ඔප්පු කර තිබෙන දෙයක්."

දැන් මේ ප්*රකාශය අනුව, දවසකට රුපියල් බිලියන දෙකක් වන රජයේ අයවැය හිඟය රුපියල් බිලියන දෙකක අතිරික්තයක් කර ගැනීම ඉතාම පහසු වැඩක්. මේ කතාව ඇත්තද? නැත්නම්, මේකත් තවත් ගැලරි ටෝක් එකක් විතරද?

ගාමිණි විජේසිංහගේ ප්*රකාශය සාමාන්*ය පුද්ගලයෙකුට පහසුවෙන් තේරුම් ගත හැකි සරල ප්*රකාශයක්. ඒ නිසා, අපි මුලින්ම ඔහු කියන සංඛ්*යාලේඛණ වලින්ම පටන් ගනිමු. ඔහුගේ ප්*රකාශයේ තිබෙන විදිහට රජයේ දවසක ආදායම හා වියදම බිලියන වලින් බැලූ විට ගොඩක් දෙනෙකුට කතාව තේරුම් ගන්න පහසුයි.

රජයේ දවසක ආදායම (2018දී රුපියල් බිලියන වලින්) - 5,260
රජයේ දවසක වියදම (2018දී රුපියල් බිලියන වලින්) - 7,379

මේ අනුව, මේ ගණන් රුපියල් බිලියන වලින් 5,000 හා 7,000 ලෙස සඳහන් කිරීමේ වැරැද්දක් නැහැ. 2018දී රුපියල් බිලියන වලින්ම මේ වියදම් මොනවාද කියා අපි වැඩි දුරටත් හොයා බලමු.

රජයේ දවසක වියදම (2018දී රුපියල් බිලියන වලින්)
ප්*රාග්ධන වියදම්- 1,678
පුනරාවර්තන වියදම්- 5,725

මෙයින් පුනරාවර්තන වියදම් වැඩි දුරටත් පහත ආකාරයට කොටස් කළ හැකියි.
රාජ්*ය සේවක වැටුප්- 1,715
පොලී වියදම්- 2,335
සහනාධාර- 1,182
භාණ්ඩ හා සේවා මිල දී ගැනීම්- 493

දවසකට රුපියල් බිලියන 2,000කින් රජයේ වියදම අඩු කරන ආකාරය ගාමිණි විජේසිංහගේ කතාවේ උපුටා දක්වා ඇති කොටසේ නැහැ. ඔහු ඒ බව පෙන්වා ඇති තැනක් ඇත්නම් ඒ ගැන වැඩිදුර කතා කළ හැකියි. මගේ පෞද්ගලික අදහසනම් කවුරු මුදල් අමාත්*යාංශය භාර ගත්තත් ගාමිණි විජේසිංහ කියන ආකාරයට දවසකට රුපියල් බිලියන 2,000කින් රජයේ වියදම අඩු කළ නොහැකි බවයි.

යහපාලන ආණ්ඩුව යටතේ පසුගිය වසර හතර ඇතුළත ප්*රාග්ධන වියදම් විශාල ලෙස කප්පාදු කර තිබෙනවා. ඇතැම් විට මේ වසර හතර ඇතුළත ක්ෂය වූ ප්*රාග්ධනයේ ප්*රමාණයටවත් අලුතින් ප්*රාග්ධන ආයෝජන සිදු කර නැති වෙන්න පුළුවන්. රටේ පාරවල් දිහා බැලූ විට මේ බව පෙනෙනවා. බොහෝ පාරවල් 2014 අගදී තිබුණු මට්ටමට නඩත්තු වී නැහැ.

ප්*රාග්ධන වියදම් මීටත් වඩා අඩු කළොත් වෙන්නේ ක්*රමක්*රමයෙන් රාජ්*ය යාන්ත්*රණය අකර්මන්*ය වී යාම පමණයි. රෝහල් වල උපකරණ කැඩෙන විට ඒවා පිළිසකර කළ යුතුයි. ගොඩ දාන්න බැරි මට්ටමට ආ විට අලුත් උපකරණ මිල දී ගත යුතුයි. එසේ නොකළොත්, සෞඛ්*ය සේවකයින් සිටි පමණින් නිසි පරිදි ප්*රතිකාර කළ නොහැකි වෙනවා. රජයේ කාර්යාල වල පරිගණක කල් ඉකුත් වන විට අළුත් පරිගණක මිල දී ගත යුතුයි. පරිගණකයක් නැතිව පරිගණක ක්*රියාකරුවෙකුට කළ හැකි දෙයක් නැහැ. වාහන අබලන් වන විට අළුත් වාහන මිල දී ගන්න වෙනවා. වාහනයක් නැතිව රියදුරෙකුට වැටුප් ගෙවා නඩත්තු කළා කියා කිසිදු නිෂ්පාදනයක් සිදු වෙන්නේ නැහැ. දවසකට ප්*රාග්ධන වියදම් සේ වැය කරන රුපියල් බිලියන 1,678 තවදුරටත් කප්පාදු කිරීමෙන් වෙන්නේ රාජ්*ය අංශයේ සේවකයින් සෑහෙන පිරිසකට වැඩක් නොකර වැටුප් ගන්න වෙන එකයි. එවැනි කප්පාදුවක් දිගුකාලීනව එය රටට බොහෝ හානිකර විය හැකියි.

පොලී වියදම් වලින් සතයක්වත් අඩු කරන්න අමාරුයි. දැනටම අරගෙන තිබෙන ණය වලට කලින් පොරොන්දු වී ඇති පොලී ගෙවන්නම වෙනවා. ඒ වගේම, රජයේ සේවකයන්ගේ වැටුප් කප්පාදු කරන්න බැහැ. රාජ්*ය සේවකයින් සේවයෙන් ඉවත් කරන්නත් බැහැ. දැනට සිටින රජයේ සේවකයින් ප්*රමාණයට සාපේක්ෂව රජය විසින් භාණ්ඩ හා සේවා මිල දී ගැනීම වෙනුවෙන් වැය කරන්නේ ඉතා අඩු මුදලක්. ප්*රාග්ධන වියදම් මෙන්ම මේ වියදම්ද තවත් අඩු කරන්න අමාරුයි. රජයේ කාර්යාල වල කටයුතු අවම මට්ටමින් හෝ කරන්න ලිපි ද්*රව්*ය, ඉන්ධන ආදී විවිධ වියදම් දරන්නම වෙනවා. මේ වියදම් තවත් කැපුවොත් වෙන්නේ රජයේ සේවකයින්ට වැටුප් ගෙන වැඩක් නොකර ඉන්න වෙන එකයි.

හැබැයි එකවර විශාල රාජ්*ය සේවකයින් පිරිසක් සේවයෙන් ඉවත් කිරීම වැනි දෙයක් කළොත්නම්, සමානුපාතිකව ඇතැම් භාණ්ඩ හා සේවා මිල දී ගැනීම් වෙනුවෙන් යන වියදම් හා ප්*රාග්ධන වියදම් කප්පාදු කළ හැකියි. එවැන්නක් කරන්න කිසිදු ආණ්ඩුවක් පෙළඹෙයි කියා හිතන්න බැහැ. ගාමිණි විජේසිංහ එවැන්නක් යෝජනා කරනවා කියා මා හිතන්නේත් නැහැ.

මේ සියල්ලට අමතරව ඉතිරිව තිබෙන්නේ විවිධ සහනාධාර සඳහා යන වියදම්. වියදම් අඩු කරනවානම් සාපේක්ෂව පහසුම දේ මේ ඇතැම් සහනාධාර නොදී ඉන්න එකයි. ගාමිණි විජේසිංහ විසින් යෝජනා කරන්නේ එවැන්නක්ද? එසේනම්, ඒ විදිහට කපා දැමිය යුත්තේ කවර සහනාධාරද?

ප්*රකාශයේ තිබෙන විදිහට රජයේ දවසක වියදමෙන් රුපියල් බිලියන 2,000ක් අඩු කරන එක මටනම් හිතාගන්නවත් අමාරු දෙයක්. රුපියල් බිලියන දෙතුන් සීයක්නම් කොහොම හරි අඩු කර ගන්න උත්සාහ කළ හැකියි. නමුත්, රජයේ වියදම් දවසකට රුපියල් බිලියන 5,000 දක්වා අඩු කරනවා කියන එක රුපියල් 2,500න් මාසයක් ජීවත් වෙන්න පුළුවන් කියනවා වගේ කතාවක්.

අපි ආදායම් පැත්තත් බලමු. ආදායම් වැඩි කිරීම හා අදාළව ඔහු සතුව යෝජනාවක් තිබෙන බව පේනවා. ඔහුගේ ප්*රකාශය අනුව, ලංකාවට දවසකට එන කන්ටේනර් 1,500කින් පරීක්ෂාවට ලක්වන්නේ 100ක් පමණයි. මෙසේ කීමෙන් ඔහු අදහස් කරන්නේ මේ කන්ටේනර් 1,500ම පරීක්ෂාවට ලක් විය යුතු බව වෙන්න පුළුවන්.

වරායේදී කන්ටේනර් පරීක්ෂා කරන ක්*රමවේදය ගැන මම හරියටම දන්නේ නැහැ. නමුත්, මේ වගේ තැනකදී අහඹු නියැදියක් පරීක්ෂාවට ලක් කිරීම සම්මත ක්*රමයක්. ප්*රසස්ථ ක්*රමය වන්නේද එසේ නියැදි පරීක්ෂාවක් කිරීමයි. මේ ගණන් නිවැරදියි කියා උපකල්පනය කළොත් ඕනෑම කන්ටේනරයක් පරීක්ෂාවට ලක් වෙන්න 1/15ක සම්භාවිතාවක් තිබෙන නිසා බොහෝ දෙනෙක් බදු වංචාවක් කිරීමට පෙර ඒ ගැන හිතා බලනවා. ඒ වගේම, "දැක්කොත් බුවා නොදක්කොත් එබුවා" කියා පරීක්ෂාවට ලක් නොවෙන්න 14/15ක සම්භාවිතාවක් තිබීමේ වාසිය ගන්න අයත් ඉන්න පුළුවන්.

අවුරුදු විස්සකට පමණ පෙර මා අසා තිබුණා බදු නොගෙවා ලංකාවට පාවහන් ගෙන්වන ආනයනකරුවෙක් පිළිබඳ කතාවක්. තායිලන්තයෙන් පාවහන් මිල දී ගන්නා ඔහු මේ පාවහන් ලංකාවට එවන්න කලින් ඒවා දකුණු හා වම් කකුල් පාවහන් ලෙස ගොඩවල් දෙකකට වර්ග කරනවා. ඉන් පසු, මේ වර්ග දෙක වෙන වෙනම නැව්ගත කරනවා. බොහෝ විට මේ පාවහන් පරීක්ෂාවට ලක් වන්නේ නැහැ. වෙන වෙනම එන තොග ලංකාවට ලැබුණු පසු ලංකාවේදී දකුණු හා වම් කකුල් එකතු කර ගන්නවා.

සමහර වෙලාවට පාවහන් තොගයක් රේගු නිලධාරීන්ට අහු වෙනවා. එවිට මේ ආනයනකරු දඩමුදල් ගෙවා පාවහන් නිදහස් කරගන්න යන්නේ නැහැ. පාවහන් තොගය රාජසන්තක වෙනවා. ඉන් පසු මේ පාවහන් වෙන්දේසියේ දමනවා. නමුත්, කවුරුත් ලන්සු තියන්නේ නැහැ. එක කකුලක් විතරක් මොකටද? අන්තිමට අර මනුස්සයාම ගිහිං පොඩි ගාණකට වෙන්දේසියෙන් පාවහන් තොගය ගන්නවා. අරගෙන තමන් ළඟ තිබෙන අනික් කකුල සමඟ මැච් කර ගන්නවා. ඔය කතාව ඇත්තක් වුනත් බොරුවක් වුනත් ආනයනික භාණ්ඩ තොග සියල්ලම පරික්ෂා කරනවානම් ඔය වගේ සෙල්ලම් කරන්න ලැබෙන්නේ නැහැ.

අපි හිතමු ගාමිණී විජේසිංහ කියනවා වගේ රේගුව කන්ටේනර් සියල්ල පරික්ෂා කරන්න පටන් ගත්තා කියලා. වැඩේ පටන්ගත් අලුත, බදු වංචා කරුවන් ගණනාවක් අහු වෙයි. නමුත්, ඒ වෙනුවෙන් දැනට වඩා විශාල රේගු නිලධාරීන් පිරිසක් අවශ්*ය වෙනවා. අනෙක් වියදම්ද සමානුපාතිකව ඉහළ යනවා. එවැනි වියදමක් දරා බදු වංචාකරුවන් අල්ලා ගත්තා කියා කියමුකෝ. එයින්, පසුව ඒ අය දිගින් දිගටම බදු ගෙවමින් කලින් වගේම භාණ්ඩ ආනයනය කරයිද?

ඇතැම් අය අවදානමක් ගෙන බදු වංචා කර භාණ්ඩ ආනයනය කරන්නේ ඒ භාණ්ඩ විකුණා ලාබයක් ලබන්නයි. මේ වගේ භාණ්ඩ සාමාන්*යයෙන් විකිණෙන්නේ අඩු මිලකටයි. හරියට බදු ගෙවුවොත් ඔවුන්ට එවැනි අඩු මිලකට බඩු විකුණන්න බැහැ. මිල වැඩි කළොත් මේ භාණ්ඩ විකිණෙන්නේ නැහැ. මෙවැනි ආනයනකරුවන් වැඩේට අත ගහන්නේම බදු නොගෙවා භාණ්ඩ රට ඇතුළට පන්නා ගැනීම පිළිබඳව තිබෙන විශ්වාසය මතයි. ඒ නිසා, ගාමිණී විජේසිංහ යෝජනා කරන විදිහට රේගුවේ හිල් සියල්ලම වැහුවොත් වෙන්නේ එවැනි අය බොහෝ දෙනෙක් වැඩේ නවත්වන එකයි. එවිට, බදු වංචා නැවතුණත් ඔහු අපේක්ෂා කරන ආකාරයට රජයේ ආදායම වැඩි වෙන්නේ නැහැ. අමතර රේගු නිලධාරීන් පිරිසක් නඩත්තු කරන්න සිදුවීම නිසා වියදම වැඩි වෙන එක සැලකූ විට අන්තිමට රජයේ ආදායම වැඩි වනවාට වඩා වියදම වැඩි වෙන්නත් පුළුවන්.

පොදුවේ රටේ ආර්ථිකය ගැන සැලකුවාම කන්ටේනර් සියල්ලම පරීක්ෂා කරන්න යාමේ විශාල ආර්ථික පිරිවැයක්ද තිබෙනවා. පරීක්ෂාව සඳහා ගත වන කාලය තුළ ඇතැම් භාණ්ඩ නරක් වෙන්න පුළුවන්. ඇතැම් භාණ්ඩ විකුණා ගැනීමට තිබෙන අවස්ථාව ගිලිහෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම, භාණ්ඩ වෙළඳපොළට එන්න කලින් සිදුවන පැයක හෝ ප්*රමාදයක් කියන්නේ විශාල ප්*රමාදයක්. මේ වගේ යෝජනාවක වක්*ර ආර්ථික පිරිවැය විශාලයි. මේ හේතුව නිසා ආනයන වෙළඳාම අධෛර්යමත් වීමෙන් රජයේ බදු ආදායමට යම් සෘණාත්මක බලපෑමක්ද විය හැකියි. මෙවැනි යෝජනාවක් කවදාවත් බදු වංචා කරන්න නොහිතන ආනයනකරුවෙකුගේ හෝ සතුටට හේතු වෙන්නේ නැහැ.

කන්ටේනර් පරීක්ෂා කිරීමේදී 1/15ක් පමණක් පරීක්ෂා කිරීම ප්*රසස්තම මට්ටමද කියා මා දන්නේ නැහැ. නමුත්, කන්ටේනර් සියල්ලම පරීක්ෂා කිරීමනම් කාර්යක්ෂම ක්*රමවේදයක් නෙමෙයි. ආදායම් බදු ආදිය හා අදාළවත් තත්ත්වය මෙවැන්නක්. නියැදි පරීක්ෂාවන් කළ යුතු ආකාරය ගැන මනා දැනුමක් තිබෙන නිලධාරීන් අදාළ ආයතන වල ඉන්න නිසා ඔවුන් මේ වැඩේ සම්පූර්ණයෙන්ම අනාගෙන ඉන්නවා කියා හිතන්න අමාරුයි.

පැත්තක ඉඳන් විවේචනය කරන එක පහසුයි. නමුත්, වැඩක් කරන එක ඒ තරම්ම ලේසි නැහැ.


http://economatta.blogspot.com/